انجمن مددکاران اجتماعی

شیوه نامه تدوین گزارش مصاحبه ی مددکاری اجتماعی

گزارش ها براساس اطلاعات زیر تکمیل شود، انتخاب موردی که برای تدوین گزارش انتخاب می کنید با توجه به محل خدمت شما می تواند شامل این موارد باشد: زن سرپرست خانوار، فرد زندانی، فرد دارای معلولیت، زندانی، بیمار (خاص و صعب العلاج، رها شده، کارتن خواب)، فردی که مورد خشونت و آزار قرار گرفته است (خشونت خانگی، کودک ازاری، سالمند آزاری، معلول آزاری)، فرد نیازمند، فرد دارای اعتیاد و……
گزارش ها در فرمت word با قلم B nazanin به اندازه ی 14 تدوین شود و عناوین اصلی پر رنگ تر از متن باشند. در ابتدای گزارش، نام و نام خانوادگی و مدرک تحصیلی نویسنده همراه با ذکر شماره تلفن ایشان ضروری می باشد در غیر این صورت امکان ارزیابی گزارش وجود نخواهد داشت.

نشانی ایمیل جهت ارسال گزارشات و مقالات

hamayeshmadadkari@gmail.com

گزارش نويسي در مددکاری فردی دارای مراحلي مي باشد که دقیقاً بايد رعايت گردد و اگر مددکار اجتماعی اين مراحل را رعايت نکند گزارش مددکار غیر قابل بهره برداری و خسته کننده مي شود اين مراحل عبارتند از:
مشخصات فردی و خانوادگی مراجع
دلیل ارجاع
تاریخ ارجاع
ارجاع دهنده
تاریخچه مشکل از دید مراجع
مشکل از دید مددکار اجتماعی
ارزشیابی مشکل(تشخیص)
طرح کمکی یا درمانی (پیشنهادات)
پیگیری

هر موسسه فرم های خاصي در اختیار مددجويان قرار مي دهد و اين فرم ها اغلب با خدماتي که موسسه ارائه مي دهد مرتبط مي باشد و قبل از هر چیزی در گزارش نويسي شناسايي مددجو از مهمترين قسمت های گزارش نويسي است نکته حائز اهمیت اين است که فرم ها با توجه به خدمات موسسه مي تواند سوالات مختلفی داشته باشد ولي در ابتدا موارد ذيل مورد سوال قرار مي گیرد:

مشخصات فردی و خانوادگی مراجع
در اين قسمت علاوه بر دريافت اطلاعات شخصي شناسنامه ای و فردی، اطلاعات کامل بستگان، ارجاع دهنده تاريخ ارجاع و دلیل ارجاع ذکر مي گردد. هر موسسه ای بر اساس اهداف خود، اطلاعاتي بر مبنای خدمات قابل ارائه دريافت مي کند.
نام نام خانوادگي نام پدر سن مددجو وضعیت تاهل
وضعیت شغل )شغلهايي که داشته ،مدت ماندگاری در هر شغل،دلايل ترک کار، تجربیات کاری، علايق کاری،
منابع و انتظارات نوع کار برای مددجو به همراه درج تاريخ تمامي موارد فوق

(وضعیت درآمد)
میزان تحصیلات )آخرين پايه تحصیلي گذرانده شده، نحوه تعامل فرد در مدرسه و روابط اجتماعي اش در زمان
تحصیل با اولیای مدرسه و ساير دانش آموزان ، علايق تحصیلي، علايق و انتظارات از نظام آموزشي
وضعیت سلامتي)سلامت جسمي و رواني و در صورت وجود مشکل توضیحات مربوط به آن
آدرس مددجو و تلفن
دلیل ارجاع
تاريخ ارجاع
ارجاع دهنده
آدرس معرف )آدرس مددجو بايد کلاملاً دقیق يادداشت گردد و حتي المقدور شماره تلفن جهت تماس با
خانواده مددجو حتماً لازم است و اين مورد حتي در هنگام بازديد منزل کمک شاياني نمايد(
در قسمت بعدی شناسايي مددجو، اطلاعات خانواده مددجو را به صورت مرتب در جدولي يادداشت مي کنیم.
نام نام خانوادگي نسبت با مددجو سن میزان تحصیلات وضعیت تاهل شغل وضعیت سلامتي

تاریخچه مشکل از دید مراجع
در اين بخش مطالبي که در مصاحبه با مددجو و اعضای خانواده او وبه طور کلي افراد نزديک به مددجو بیان مي شود، درج مي گردد. مددکار اجتماعي در اين قسمت سعي مي کند تا مشکل و نگراني مددجويان راآن طور که خود آنها احساس و بیان مي کنند، گزارش نمايد. ارجاع مددجو به مددکار علت های مختلف دارد. گاه علت، مشکل يا نگراني خاصي است، گاه علاقه به اجرای برنامه ای برای بهبود زندگي خويشتن است وگاهي هم تغییرات مثبت شرايط کاری اين بخش کلیه اطلاعات خام حاصل ارجاع مددجو را شامل مي شود و گزارش مي شود.
درمواقعي که مددجو شخصاً قادر نیست اطلاعت لازم را در اختیار مددکار قرار دهد، بايستي اطلاعات مورد نیاز را از خانواده به عنوان مددجو اصلي دريافت کرد.
مددکار نبايد انتظار داشته باشد که همۀ اطلاعات مورد نیاز در همان وهله اول دريافت شود. بلکه براساس وجود و شرايط مختلف و تبحر مددکار ممکن است در جلسات مختلف دريافت گردد. در اين رابطه مددکار نبايد برای دريافت اطلاعات موجود اصرار کند بلکه بايد با تشريح وقايع گذشته و ايجاد رابطۀ حرفه ای مشکل را شناسايي نمايد به نحوی که مددجو احساس امنیت و راحتي داشته باشد تا به بیان مشکل بپردازد.

مشکل از دید مددکار اجتماعی
هر مشکل قبل از پیدايش دارای سوابق و نشانه هايي است که بر اثر گذشت زمان به شکل گیری مشکل مي انجامد و لذا هیچ مشکلي فاقد تاريخچه نمي باشد. مطالعه گذشته مشکل به مددکار کمک مي کند تا عمق مشکل را به خوبي شناسايي کرده و در ارائه مداخله درماني دقیق تر عمل کند، گاهي هنگام دريافت اطلاعات مربوط به مشکل تمام يا بخشي از تاريخچه مشکل دريافت شده است يا با مطالعه پرونده، تاريخچه آن مشخص مي شود، دراين گونه موارد نیازی به ذکر مجددتاريخچه مشکل دراين قسمت نیست و قید مي گردد که در قسمت شماره 2 يعني شناسايي مشکل عنوان شده است.
در نهايت بايد اطلاعات ذيل درج گردد:

دلیل برای تقاضای کمک از نظر فرد و خانواده
تاريخ نگراني/نیاز/ مشکل
نوع و نتايج تلاشهای انجام شده برای رفع نگراني/نیاز/ مشکل
عواملي و موانعي که بر نگراني/نیاز/ مشکل مي افزايد
تاثیرات مسئولیتها و نقش های مددجو بر نگراني/نیاز/ مشکل
منابع فردی، خانوادگي، اجنماعي برای رفع نگراني/نیاز/ مشکل
تاثیراتي که رفع نگراني/نیاز/ مشکل بر روی فرد و خانواده مي گذارد.
مددکار اجتماعي با استفاده از اطلاعاتي که از مددجو کسب کرده است ، به تشخیص مشکل و به بررسي منابع مي پردازد. در اين مرحله مددکار سعي مي کند مشکلات موجود را با کمک مددجو دسته بندی نموده و با استفاده از دانش و مهارت خويش ، به تشخیص برسد البته ممکن است مشکل غیر از آن چیزی باشد که مددجو اظهار مي کند، مددکار بايد با استفاده از دانش حرفه ای خود و تجارب گذشته اش بررسي عمیق تری در مورد مشکل به عمل آورده و علت اساسي مشکل را دريابد و به تشخیص اصلي و علت بروز مشکل بپردازد، در اينجا گاهي قبول واقعیت برای مددجو مشکل است يعني ممکن است مددجو تشخیص مددکار و راه حل های او را قبول نکند. مثلاً گاهي در اختلافات خانوادگي مسائل پنهاني سبب بروز مشکلات زيادی خواهد شد که مددجويان از آن غافلند. مردی که فکر مي کند دارای همسری عصباني، پرخاشکر و کم حوصله است و همیشه دعوا راه مي اندازد که طي بررسي های مختلف متوجه مي شود که علت اصلي عصبانیت های همسر، رفتارهای گذشته خود او بوده که نتوانسته است همسرش را از نظر روحي راضي و به درون او توجهي داشته باشد و فقط فکر مي کرد که دادن پول به همسرش حلال مشکل است.

عدم توجه به احساسات، عواطف و مسايل رواني او برايش اهمیتي نداشته و در ضمن مصاحبه ها متوجه مي شود که مشکل خود او بوده و اصلاً نمي خواهد بپذيرد. در اينجا مددکار سعي مي کند تشخیص خود را به شکل قابل قبول و قابل درک و فهم برای مددجويان کند و او باعلل بروز مشکلاتش آشنا سازد و همچنین سعي مي کند منابع موجود را به مددجو معرفي کند. میزان توانايي ها و استعدادهای مددجو، درجه انگیزه مددجو فرصت ها و امکانات او وتشخیص موسسات خدمات اجتماعي که مي توانند در حل مشکلات موثر باشند، مشکلي در اين مرحله گزارش مي شوند.
ارزشیابی مشکل (تشخیص)
در اين بخش مددکار اجتماعي با کمک خود مددجو برنامه ريزی ممکن و قابل اجرای برای حل مشکل او تنظیم
مي کند بديهي است برای هر مشکلي که در اين بخش ذکر شد حداقل يک برنامه درماني تنظیم و درج مي گردد در اين بخش معمولاً سه نوع برنامه درج مي گردد.
اول : برنامه ها فوری يا کوتاه مدت که برای جوابگويي به نیازهای حاد مددجو و خانواده او تنظیم مي شود مثل جلوگیری از خودکشي ها، تأمین غذا و پوشاک و ساير نیازمندی های فوری خانواده و يا تأمین خدمات درماني برای رفع بیماری مددجو و ديگر اعضای خانواده او.
دوم : برنامه های میان مدت که با مرور و همراهي خود مددجو انجام مي شود.
سوم : برنامه های طولاني مدت که برای ادامۀ خدمات حرفه ای و مورد نیاز مددجو تنظیم مي شود و معمولاً توسط خود مددجو و در مرحله ای که به استقلال نسبي رسیده است به اجرا در مي آيد.
مددکار اجتماعي در اين بخش لازم است زمان مورد نیاز برای اجرای طرح کمکي را قید کند مثلاً اگر برای کمک به خانواده بي سرپرست مددجو لازم است ماهیانه ای مقرر شود، مددکار بايد علاوه بر مبلغ مورد نظر که باتوجه به میزان نیازهای خانواده تعیین مي شود، مدت اجرای آن را هم متذکر شود در چنین موردی مددکار مي توان زمان اجرای طرح را دو الي پنج سال و يا حتي 6 ماه تعیین نمايد. مدت اين برنامه بستگي به ساير برنامه هايي دارد که مددکار برای به استقلال رساندن مددجو در بخش الف تنظیم کرده است. استقلال مددجو از طريق مختلف حاصل مي شود از جمله اشتغال اعضای خانواده مددجو، کارآموزی آنها و ايجاد ساير امکانات برای جبران مسايل مالي آنها.

طرح کمکی و درمانی
معمولاً برای حل مشکل گاهي نیاز به بعضي واحدهای خدماتي، درماني، رفاهي، اجتماعي وجود دارد که با راهنمايي مددکار توسط خود مددجو و يا خانواده اش انجام بپذيرد مثلاً در مرحله تشخیص يا قبل از آن ، ممکن است برخي خدمات ويژه مثل تست هوش، آزمايش خون ، راديوگرافي و … برای مددجو انجام شده باشد و يا بشود که بايد نتايج آن با ذکر تاريخ و مشخصات نوع تست يا آزمايش در اين بخش گزارش شود. معمولاً پرونده های پزشکي برگي به نام خدمات اجتماعي دارند که بهتر است به صورت فعالیت های مددکاری در پرونده ضبط گردد.

پیگیری
در اين مرحله، مددکار ضمن ارائه فعالیت ها و پي گیری های مستمر ، آنها را مرتب مورد ارزيابي قرار مي دهد و
نکات مثبت و ضعف را دوباره تجزيه و تحلیل نمايد و در صورتي که در طول کار مشاهده شود که بعضي موارد اشتباه ديده مي شود و يا مسائل و مشکلات ديگری سبب ضعف کار مي گردد، لازم است طرح کمکي يا تشخیص مجددی داشته باشد و بر اساس مشکلات جديد طرح های جديد ارائه و به اجرا درآيند در يک گزارش مددکاری، ممکن است تشخیص مددکار چند بار تغییر کند و هر بار دقیق تر و کامل تر شود.
اجرای طرح کمکي در نهايت منجر به استقلال مددجو مي شود يعني به مرحله ای مي رسد که مددکار به توانايي مددجو برای حل مشکلاتش ، اطمینان مي يابد سپس او را رها مي کند و تنها در مقاطع خاصي مشکل او را پي گیری مي کند.

هر زمان که مددکار از طريق مصاحبه بازديد منزل يا بازديد محل کار يا تماس تلفني به پیگیری مسائل مددجو مي پردازد، نتايج را بايد باذکر تاريخ در اين بخش درج نمايد اگر پس از مدتي نیاز به پیگیری مشاهده نشود، پرونده را مختومه اعلام کرده و بايگاني مي کند ولي اگر مددکار در اين مرحله نیز مشکلاتي در زندگي مددجو احساس کند که به خدمات ساير افراد حرفه ای نیاز داشته باشد، لازم است وی را به همراه خلاصه پرونده به موسسۀ مربوطه ارجاع دهد به همین منظور تهیه خلاصه گزارش از هر مددجو جهت استفاده ديگر افراد حرفه ای ضروری است . ممکن است گزارش مددکاری حاوی برخي اطلاعات سری و محرمانه زندگي مددجو باشد لذا بايد از دسترس عموم دور مانده و تنها در اختیار افراد حرفه ای مثل پزشک، پرستار، مددکار و … قرار گیرد آن هم با رضايت مددجو و به تناسب نیاز از آگاهي اطلاعات محرمانه مددجو، بنابراين هر مددکار بايد مکان امني برای نگهداری گزارشات مددجويان داشته باشد تا از دسترس سايرين دور باشد.